Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2014

Δημιουργία Σύννεφου Λέξεων σε απόσπασμα από το διήγημα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, ''Η Τιμή και το χρήμα''


                                                      Ανάθεμα τα τάλαρα
Η ζωή εν τω μεταξύ συνεχίζεται. Ο Αντρέας εξακολουθεί το λαθρεμπόριο με το καΐκι του. Σε κάποιο ταξίδι του μαθαίνει πως η Ρήνη πρόκειται να παντρευτεί. Μετανιώνει που τόσον καιρό δεν έκαμε τίποτε. Βγαίνει στη στεριά και πηγαίνει στο σπίτι της. Τη βρίσκει μόνη της. Την πείθει, παρά τους δισταγμούς της, και τον ακολουθεί στο σπίτι του. Όταν αργότερα η σιόρα Επιστήμη θα τους επισκεφτεί, ο Αντρέας της υπόσχεται πως θα παντρευτεί τη Ρήνη χωρίς καμιά άλλη απαίτηση.
Έφτασε ο χειμώνας. Η Επιστήμη δέχεται την επίσκεψη του θείου του Αντρέα.
Της ζητάει 1.000 τάλαρα για προίκα. Αυτή επιμένει ότι μόνο 300 μπορεί να δώσει. Ο Αντρέας, όταν μαθαίνει την τελική της απάντηση, αποφασίζει να δουλέψει, για να ξεχρεώσει το σπίτι, που πρόκειται να πουληθεί. Εγκαταλείπει στο σπίτι τη Ρήνη, που είναι έγκυος, ψαρεύει και πουλάει τα ψάρια στην αγορά. Εκεί τον βρήκε η σιόρα Επιστήμη και του ζητάει να συζητήσουν. Αυτός δε δέχεται και τη διώχνει. Στην απελπισία της αρπάζει ένα μαχαίρι και τον χτυπάει σκληρά στο μπράτσο. Ενώ την πιάνουν οι αστυνομικοί, λέει του Αντρέα: «Μη μου χάσεις το σπίτι μου. Πάρ' το κλειδί του κομού και σύρε να σου τα δώκει όλα όσα έχω ο άντρας μου· όλα· μόνο διαφέντεψέ  με στο δικαστήριο. Ανάθεμά τα τα τάλαρα!»
Ο Αντρέας, που η πληγή του είναι επιπόλαιη, τρέχει χαρούμενος στο σπίτι του. Δε βρίσκει τη Ρήνη. Πηγαίνει έπειτα στο σπίτι της και της λέει τα νέα.

Εκείνη εκοίταξε πονεμένη τα αδέρφια της, εκατέβασε το βλέφαρο και δεν του αποκρίθηκε.
«Γιατί δε χαίρεσαι;» την ερώτησε.
Κι αυτήν τη στιγμή εμπήκε στο σπίτι ο γέροντας ο Τρίνκουλος. Έτρεμε όλος, αχνός, λιγνός, φοβισμένος, με μάτια που το κρασί από τόσα χρόνια του τα 'χε θολώσει. Μα τώρα ήταν ξενέρωτος κι εδάκρυζε. Είχε ακούσει τα τελευταία τα λόγια του Αντρέα κι αγκάλιασε μ' αγάπη τη θυγατέρα του. Κι εκεί δεν εμπόρεσε πλια να βαστάξει. Ένα αναφιλητό βαρύ βαρύ του ετίναξε τα στήθη κι εμούγγρισε για να μην ξεφωνίσει το κλάμα.
Κι ο Αντρέας στενοχωρημένος εκοίταζε τα δύο πλάσματα, που αγαπιόνταν, που υπόφερναν εξαιτίας του και που τώρα δεν εμιλούσαν.
Τέλος ο πατέρας της είπε, σφίγγοντάς την στην αγκαλιά του: «Σ' εδυστύχεψε!»
Δεν είπε ποιος. Ο νους του ήταν ίσως για τη γυναίκα του, μα ο Αντρέας ενόμισε πως τα λόγια τον εχτυπούσαν εκείνον, κι είπε: «Έφταιξα· μα τώρα εδιορθωθήκανε όλα. Την Κυριακή βάζω στεφάνι. Εδώ τα κλειδιά του κομού· είπε να μου τα δώκεις τα χίλια».
«Και ξαναγοράζεις» του 'πε η Ρήνη πικρά «και την αγάπη; Ω, τι έκαμες!» Κι εβάλθηκε να κλαίει.
«Την αγάπη;» ερώτησε αχνίζοντας· «και δεν την έχω;»
«Όχι!» του αποκρίθηκε «όχι! για λίγα χρήματα ήσουνε έτοιμος να με πουλήσεις και χωρίς αυτά δε μ' έπαιρνες· πάει τώρα η αγάπη. Επέταξε το πουλί!»
«Θα ξανάρθει» της απολογήθηκε λυπημένος, «στη ζεστή τη φωλιά του. Η ζωή μας θα 'ναι παράδεισος!»
«Όχι!» του 'πε, «έπειτα απ' ό,τι έκαμες όχι! κι α σ' αγαπούσα, δε θα ερχόμουνα μαζί σου. Είμαι δουλεύτρα· ποιόνε έχω ανάγκη;» Και σε μία στιγμή ξακολούθησε: «Γιατί ν' αδικηθούν τα αδέρφια μου;»
«Σ' εδυστύχεψε!» είπε πάλι πικρά ο πατέρας που τώρα ήταν ξενέρωτος. «Γιατί να μην τα δώσει από την αρχή όπως τση το 'πα; Ανάθεμά τα τα τάλαρα!»
«Πάμε!» είπε ο Αντρέας.
«Όχι!» του 'πε μ' απόφαση· «εδώ είναι ο χωρισμός μας. Θα πάω σε ξένα μέρη, σε ξένον κόσμο, σ' άλλους τόπους· θα δουλέψω για με και για να κουναρήσω το παιδί που θα γεννηθεί. Θα μου δώσει η μάνα γράμματα για να 'βρω αλλού εργασία· θα τα πάρει από τες κυράδες της. Όχι, δεν έρχομαι! Είμαι δουλεύτρα· ποιόνε έχω ανάγκη;» Κι έπειτα από μία στιγμή σα ν' απαντούσε σε κάποια της σκέψη εξαναφώναξε: «Δεν έρχομαι, δεν έρχομαι!»
Ο Αντρέας την εκοίταξε ξεταστικά κι εκατάλαβε πως όλα τα λόγια θα 'ταν χαμένα.
«Ανάθεμά τα τα τάλαρα!» εφώναξε πάλι απελπισμένος. «Πάει η ευτυχία μου!»
Κι εβγήκε στο δρόμο.




Πέμπτη 2 Ιανουαρίου 2014

Της νύφης που κακοπάθησε - Ψηφιακή αφήγηση



 

Το παραπάνω video δημιουργήθηκε στα πλαίσια της προσπάθειας να αποδοθεί με ψηφιακά εργαλεία η αφήγηση μιας ιστορίας. Αναφέρεται στην παραλογή ''Της νύφης που κακοπάθησε'' και έχει ως θέμα την επιστροφή μιας νύφης στο πλούσιο πατρικό της, επειδή η οικογένεια του άντρα της φτώχυνε. Χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό Windows Movie Maker που μας βοηθά να δημιουργήσουμε, να επεξεργαστούμε και να χρησιμοποιήσουμε τις ταινίες που έχουμε κατασκευάσει.
Ήχος: Σταμάτης Σπανουδάκης, ''Τα μάτια της δάκρυσαν''
   Σκεπτικό: Η παρούσα ψηφιακή αφήγηση μπορεί να αξιοποιηθεί  στο αντικείμενο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α΄Λυκείου και συγκεκριμένα κατά τη διδασκαλία της ενότητας ''Τα φύλα στη λογοτεχνία''.
Στόχοι της εφαρμογής:
Διδακτικοί:
- αναδιαμόρφωση του περιεχομένου της παραλογής που αφορά περιστατικά σχετικά με τον οικογενειακό βίο και έχουν εδώ ως αφετηρία την πραγματικότητα
- εντοπισμός των γνωρισμάτων της συγκεκριμένης κατηγορίας δημοτικών τραγουδιών ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο
- παράλληλη αξιοποίηση κειμένου και εικόνας για να αναζητηθούν οι θεματικοί άξονες που καθορίζουν τη δομή του τραγουδιού
- σχολιασμός των επιμέρους θεμάτων, που αναδύονται μέσα από το κείμενο και με τη βοήθεια της ψηφιακής αφήγησης, όπως το προξενιό, ο θεσμός της προίκας, η μεταβολή των ανθρωπίνων πραγμάτων, η ευμάρεια, ο οικονομικός ξεπεσμός και η φτώχεια, η θέση του άντρα, η σχέση μάνας και κόρης κ.ά.
- παραβολή με άλλα διδαγμένα κείμενα που θίγουν παρόμοια θέματα, (π.χ. να συγκρίνουν οι μαθητές τη θέση της Ελένης με εκείνη της Αρετής του τραγουδιού ''Του νεκρού αδελφού'')
Παιδαγωγικοί:
- ενεργοποίηση της φαντασίας των μαθητών
- ανάληψη πρωτοβουλιών και συμμετοχή στη συνεργατική μάθηση
- αναζήτηση νέων τρόπων οργάνωσης και σύνθεσης των διαθέσιμων δεδομένων και πληροφοριών
Τεχνολογικοί:
- εξοικείωση των μαθητών με τα εργαλεία παραγωγής ψηφιακού video
- εγγραμματισμός στα ψηφιακά μέσα
- αναζήτηση στοιχείων από το διαδίκτυο και μετασχηματισμός τους, ώστε να ενσωματωθούν στην αφήγηση 
Αφού προσφέρουμε στους μαθητές μας την κατάλληλη καθοδήγηση, μπορούμε να τους ζητήσουμε να δημιουργήσουν τη δική τους ψηφιακή αφήγηση, ενισχύοντας έτσι σημαντικά τη δεξιότητά τους στην οπτικοποίηση του λόγου τους και συμβάλλοντας μ' αυτόν τον τρόπο στη βελτίωση του οπτικού εγγραμματισμού τους. Οι ίδιοι καλλιεργούν την κριτική τους σκέψη, αναπτύσσουν τη δημιουργικότητά τους και νιώθουν ότι καινοτομούν.